“We willen gezien worden,” vertelt een van de vrouwen. “Zodat mensen weten dat we een stem hebben. We hebben onze ervaringen vanaf onze kindertijd tot aan onze volwassenheid geschilderd. Op die manier willen we dat anderen begrijpen wat we hebben meegemaakt en wat onze dromen zijn.”
Het initiatief werd geleid door het ‘Red de Mujeres Pro’ (Netwerk van Vrouwelijke Beschermers). Ook IJM Colombia was bij de dag betrokken, om zo aandacht te vragen voor ondersteuning van slachtoffers van seksueel en fysiek geweld. Onder het motto ‘Your Voice Saves’ (jouw stem redt) vormden vrouwen kleine teams. Zij werden getraind en gingen toen van deur tot deur in het hele gebied. Bij elke stop legden ze uit hoe je toegang kunt krijgen tot bescherming en justitiële diensten. Ze deelden flyers uit, maar boden ook een luisterend oor voor iedereen die zelf wilde praten over ervaringen met geweld.
Het werd een onvergetelijke dag: een viering van het leven, verbondenheid en de kracht van de gemeenschap. Op de deelnemers en de omgeving had de gebeurtenis grote impact. Diamar Urbina, specialist in overheidszaken in Colombia, vertelt: “De vrouwen begonnen zich af te vragen: hoe kunnen we een blijvende indruk achterlaten? Hoe kunnen we ervoor zorgen dat deze boodschap niet na verloop van tijd vervaagt? Toen ontstond het idee om muurschilderingen te maken, een manier om op de muren van hun gemeenschappen uitdrukking te geven aan alles wat ze samen aan het opbouwen waren.”
“Dit ging niet alleen om communicatie,” aldus Urbina. “Het ging om geloof, genezing en de moed om hun verhalen zichtbaar te maken.” De muurschilderingen zouden dienen als zichtbare getuigen van hun genezing, hun strijd voor gerechtigheid en hun toewijding aan verandering.
Diepe betekenis
Voordat het schilderen begon, gingen ze vrouwen in gesprek. Ze spraken over hun ideeën, emoties en hun dromen. Sommigen spraken voor het eerst over het geweld dat ze hadden meegemaakt. Ze schetsten ontwerpen, kozen symbolen en bespraken kleuren. Elke penseelstreek had een diepe betekenis.
Op één muurschildering zijn de gezichten van twee vrouwen afgebeeld, met daarboven een vlinder die boven de groene bergen, de zon en de verspreid liggende huizen van de regio zweeft. Op een andere muurschildering zijn drie vrouwelijke leiders te zien die een net vasthouden dat is geweven met liefde en solidariteit. Een derde muurschildering toont de gezichten van lokale vrouwen die zich hebben verenigd voor een gemeenschappelijk doel: een einde maken aan geweld tegen vrouwen en kinderen. In alle kunstwerken zijn gezichten, handen, paden, bomen en bloemen te zien, als symbolen van verlies, zoektocht en hereniging. Elke muurschildering vertelt een eigen verhaal van verzet en hoop.
Onder de deelnemers was een vrouw die zich bij het netwerk aansloot in een periode van grote kwetsbaarheid: haar huisgezin viel uit elkaar, haar familie raakte verspreid. In die moeilijkheden vond ze een nieuwe manier van leven. Ze begon met logistieke ondersteuning bij ‘Red de Mujeres Pro’, nam vervolgens deel aan workshops en werd uiteindelijk een rolmodel voor anderen. Haar gezicht, dat nu samen met dat van andere gemeentelijke leiders op een van de muurschilderingen is afgebeeld, is een symbool van transformatie.
“Het was heel belangrijk voor mij,” vertelt ze. “We hadden het idee om vrouwen af te beelden vanaf hun kindertijd, via hun adolescentie tot aan hun volwassenheid, zodat mensen ons konden zien en wisten dat we een stem hebben. Dit alles vanwege het geweld tegen vrouwen, de vrouwenmoorden. We willen dat mannen en de samenleving zich hiervan bewust worden.”
De dag werd ook een feest voor de gemeenschap. Kinderen, partners en buren kwamen langs. Sommigen hielpen met schilderen, anderen brachten eten of drinken mee. Er werd gelachen, geknuffeld en er waren rustige momenten. Kunst werd een brug, een veilige ruimte, een instrument voor dialoog.
“We hebben de tekeningen zelf gemaakt, ze samengevoegd tot één geheel en samen geschilderd. Het was een prachtige ervaring. We voelden ons sterk, verenigd en trots,” vertelt een andere deelnemer.
Aan het einde van de dag stonden de muurschilderingen als stille getuigen van een moment dat niet zal worden vergeten. Maar naast de verf bleef er een band over, de zekerheid dat wanneer vrouwen samenkomen, naar elkaar luisteren en elkaar steunen, ze niet alleen hun leven kunnen veranderen, maar ook hun hele gemeenschap.