De beruchte oplichtingscentra in Zuidoost-Azië, waar tienduizenden mensen worden gedwongen tot online oplichting, zijn ook betrokken bij de afpersing van kinderen met naaktbeelden. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van IJM.

De resultaten laten een verontrustende samenloop zien van seksuele afpersing van kinderen en mensenhandel. IJM roept politie, techbedrijven en regeringen wereldwijd op om deze nieuwe dreiging snel verder te onderzoeken.

Onderzoekers vonden bijna 500 meldingen van seksuele afpersing van kinderen die waarschijnlijk verbonden zijn met oplichtingscentra in Zuidoost-Azië. Dit wijst erop dat slachtoffers van mensenhandel in deze centra mogelijk worden gedwongen om internetgebruikers af te persen met naaktbeelden, een misdaad die ook kinderen raakt.

Oplichting via dating-apps
Deze centra zijn inmiddels uitgegroeid tot een miljardenindustrie. Naar schatting tienduizenden mensen worden er gedwongen tot online oplichting. Dit gebeurt vaak via dating-apps. Ze sturen romantische berichtjes en verleiden internetgebruikers, vaak rijke westerlingen, te investeren in valse cryptomunten. Soms verliezen slachtoffers op die manier hun volledige spaargeld.

De oplichters zijn vaak ook zelf slachtoffer die gelokt zijn door mensenhandelaren. Ze dachten aan de slag te gaan als bijvoorbeeld online marketeer, maar worden vervolgens vastgezet in scamcentra en gedwongen tot oplichting. Wie weigert, riskeert marteling. Achter de centra zitten grote criminele netwerken.

Meer onderzoek nodig
Deze oplichtingscentra kregen afgelopen jaren veel aandacht in Nederlandse en internationale media. Het nieuwe onderzoek van IJM laat zien dat deze centra ook bijdragen aan de wereldwijde toename van seksuele afpersing, inclusief die van kinderen.

“Dit onderzoek toont aan dat er waarschijnlijk een samenloop is van twee gevaarlijke vormen van uitbuiting - seksuele afpersing van kinderen en mensenhandel - mogelijk gemaakt door digitale platforms en gedreven door winst,” zegt Eric Heintz, onderzoeker bij IJM. “Ons onderzoek levert het eerste duidelijke bewijs voor dit verband, maar om de echte omvang te begrijpen, is dringend meer onderzoek nodig door politie, techbedrijven en regeringen wereldwijd.”

Het onderzoek van IJM is gebaseerd op een analyse van CyberTipline Reports die waren gecategoriseerd als ‘online grooming van kinderen’ (waaronder seksuele afpersing). Deze meldingen werden ingediend bij het Amerikaanse National Center for Missing and Exploited Children tussen januari 2022 en augustus 2024. De zaken werden gekoppeld op basis van IP-adressen en internettijden.

De onderzoekers ontdekten dat 493 meldingen waarschijnlijk te maken hebben met locaties waar mensen worden gedwongen tot oplichting. Daarnaast bevatten 18.017 meldingen IP-adressen die gebruikt zijn door apparaten op locaties van scamcentra. Dit wijst erop dat er mogelijk veel meer gevallen zijn dan alleen de 493 die direct gelinkt konden worden. In totaal zijn minstens 40 locaties in Cambodja, Laos en Myanmar geïdentificeerd waar zowel gedwongen oplichting plaatsvindt als afpersing van kinderen met naaktbeelden.

Topje van de ijsberg
Hoewel die 493 gevallen slechts een klein deel vormen van de 1,18 miljoen wereldwijde meldingen van seksuele afpersing van kinderen in dezelfde periode, denken de onderzoekers dat het probleem veel groter is. Dat komt door beperkingen in de beschikbare data en doordat het moeilijk is exacte locaties of apparaten te identificeren, omdat in de regio vaak internet wordt gedeeld.

“Dit is waarschijnlijk slechts het topje van de ijsberg,” aldus Heintz. “Daarom is er dringend behoefte aan meer gegevensdeling, betere opsporingstools en betere internationale samenwerking om de volledige omvang van deze misdaden bloot te leggen.”

Ondanks de enorme schaal van het probleem – tienduizenden mensen worden verhandeld en uitgebuit in de scamcentra, en talloze anderen verliezen hun geld aan fraude – is er nog nauwelijks actie om de centra daadwerkelijk te sluiten.

“We weten al langere tijd waar veel van deze oplichtingscentra zich bevinden,” zegt Heintz. “Techbedrijven en regeringen moeten meer doen om een einde te maken aan de gruwelijke misdrijven die daar plaatsvinden - zeker nu ook kinderen gevaar lopen.”

Het volledige onderzoek, dat mede werd gefinancierd door Safe Online en Thomson Reuters Social Impact Institute is hier te lezen.

Foto: Slachtoffers van gedwongen oplichting (hun gezichten zijn onherkenbaar gemaakt) en hulpverleners. Deze slachtoffers werden in februari dit jaar bevrijd uit een scamcentrum in Myanmar.