El Manantial, of De Bron, ligt op zo’n dertig minuten rijden van Santa Ana, het grootste stedelijke centrum in het westen van El Salvador. Omringd door weelderig groen en doorkruist door stoffige wegen, biedt het dorp onderdak aan honderden vrouwen en kinderen.

De gemeenschap ontstond nadat gezinnen in 2025 hun huizen verloren door de verwoestende storm Stan. Ze bouwden hun leven opnieuw op, maar ontkwamen niet aan ander gevaar: het bendegeweld dat in de regio welig tierde. De nabijheid van een gevangenis bracht extra criminaliteit en geweld, een bekend probleem in Latijns-Amerika, waar gevangenissen vaak bolwerken zijn van drugshandel, afpersing en seksuele uitbuiting.

Veel mannen uit El Manantial migreerden of vluchtten voor het geweld, waardoor vrouwen de zorg voor hun gezinnen alleen droegen. Naast armoede en onzekerheid droegen zij ook zware trauma’s mee, veroorzaakt door fysiek en seksueel geweld.

Tien jaar geleden begon de lokale organisatie ASAPROSAR in El Manantial met programma’s voor kinder- en gemeenschapsontwikkeling. In 2018 startte zij, samen met IJM, een programma tegen geweld tegen vrouwen en kinderen. Tijdens hun werk ontdekten zij hoe diep het geweld de vrouwen en meisjes had getekend.

Therapiegroepen bleken de meest effectieve manier om deze overlevenden te ondersteunen. Daar leerden vrouwen niet alleen hun trauma’s herkennen en ermee omgaan, maar ook hoe ze gerechtigheid konden zoeken en anderen konden helpen. Zo groeiden sommige deelnemers uit tot brugfiguren tussen de gemeenschap en hulpdiensten.

Deze nieuwe kracht leidde tot de oprichting van Las Comadres (De Zusterorde). De vrouwen leerden dat traumagerichte zorg niet alleen individuen, maar de hele gemeenschap kan herstellen.

De therapiegroepen zorgden voor herstel en genezing. Maar wat nog ontbrak, was een plek waar de vrouwen en kinderen zich daarna veilig konden ontwikkelen en hun contacten konden verstevigen. Hun oog viel op een binnenplaats, die vroeger door bendes werd gebruikt als uitvalsbasis. Ze besloten juist deze plek te verbouwen en een nieuwe bestemming te geven.

Een plek van intimidatie en zelfs moord, veranderde in een plek van ontmoeting, spel en genezing. Marina Lorenzana van ASAPROSAR wijst naar een betonnen tafel in de hoek: “Aan die tafel hebben bendeleden een buurtgenoot vermoord,” zegt ze. “Deze plek symboliseert een pijnlijke geschiedenis voor deze vrouwen, maar nu brengt hij juist leven.”

Een woordvoerder van Las Comadres zegt met stralende ogen: “We zijn IJM dankbaar voor hun aandacht voor onze gemeenschap, El Manantial. Het is een gemeenschap waar we elke dag hebben gevochten voor verbeteringen. We zijn in de eerste plaats God dankbaar voor de binnenplaats die we nu hebben. Het is een droom die uitkomt. We wilden de kans om eraan te werken voor de kinderen, omdat we veel kinderen in de gemeenschap hebben. Deze kinderen zijn gelukkig. Alle kleuren op deze plek trekken hen aan. Ze zijn gelukkig! Ze kunnen niet wachten om hier te zijn en te spelen! En dat is een bron van voldoening voor ons als leiders en als Las Comadres van deze gemeenschap. We zijn God dankbaar.”

IJM en zijn partners in El Salvador, zoals ASAPROSAR, zetten zich in om de toegang tot justitie te verbeteren, de nazorg te versterken, netwerken op te bouwen om vrouwen en kinderen te beschermen en survivors van geweld weerbaarder te maken. In de komende maanden zal een aantal leden van Las Comadres samenwerken met het Hooggerechtshof om op te treden als pleitbezorgers binnen hun gemeenschap.