Als 12-jarig meisje moest de Filipijnse Cassie zich uitkleden voor een webcam en seksuele handelingen verrichten. “Al mijn klanten waren witte mannen uit het westen,” vertelde ze in het tv-programma EenVandaag. Het misbruik ging jarenlang door. Ze werd steeds wanhopiger, tot ze zelfs niet meer wilde leven.
De kans is groot dat Cassie ook Nederlandse mannen zag. Elk jaar reizen minstens 20 duizend Nederlandse mannen naar het buitenland om daar kinderen seksueel te misbruiken, blijkt uit recent onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum. Nog meer mannen gaven anoniem toe dat ze via internet kinderen hebben misbruikt, bijvoorbeeld door te betalen voor livestreams met kindermisbruik.
Topje van de ijsberg
Ook het Openbaar Ministerie ziet dat steeds meer jonge mannen betrokken zijn bij online kindermisbruik en sloeg vorig jaar alarm hierover. Het misbruik wordt bovendien extremer, merkt officier van justitie Linda van den Oever. Ze spreekt van ‘verkrachtingen en martelingen’. “We zien baby’s, peuters en kleuters. Het is weerzinwekkend. We zien hier nog maar het topje van de ijsberg.”
Beelden worden live gedeeld, en vinden daarna vaak hun weg op het internet. Ook hier speelt Nederland een dubieuze rol. In 2024 ontdekte de Internet Watch Foundation bijna 300 duizend webpagina’s met beeldmateriaal van kindermisbruik, hiervan stond 29 procent op Nederlandse servers. Daarmee is Nederland, net als voorgaande jaren, de grootste host van kindermisbruikmateriaal ter wereld.
Politieke keuzes
De Nederlandse politie en het OM doen goed werk in de strijd tegen kindermisbruik. Zo is er intensieve samenwerking met de Filipijnse autoriteiten om Nederlandse daders op te sporen die Filipijnse kinderen misbruiken. Maar om deze epidemie van seksueel geweld bij de wortels aan te pakken, zijn politieke keuzes nodig.
Wat kan Nederland doen? We kunnen ons uitspreken voor sterke Europese wetgeving. In 2021 deed de Europese Commissie al een voorstel om kinderen online beter te beschermen. Techbedrijven zouden hun platforms verplicht moeten scannen op live kindermisbruik. Nederland onttrok zich in 2024 aan de stemming vanwege zorgen over de privacy.
Kinderrechtenorganisaties benadrukten echter dat techbedrijven als Meta nu al vrijwillig scans op kindermisbruik uitvoeren. Hierdoor konden duizenden kinderen bevrijd worden uit misbruik. Nederland kan zich alsnog uitspreken, nu Denemarken als nieuwe EU-voorzitter de wetgeving tegen online misbruik prioriteit wil geven.
Maar er is meer wat Nederland kan doen. Zo kunnen we pleiten voor technologie die telefoons ‘safe-by-design’ maakt. Deze AI-techniek bestaat al en maakt het maken of versturen van kindermisbruik onmogelijk, zonder dat dit onschuldige video’s blokkeert of inbreuk doet op privacy van gebruikers.
In de vorige eeuw werden, ondanks grote protesten van fabrikanten, veiligheidsgordels in auto’s verplicht. Het gevolg: het aantal verkeersdoden daalde enorm. In deze tijd hebben we ook moedige politici nodig die vechten voor veilig ontworpen telefoons en zo voorkomen dat kinderen voor het leven beschadigd raken.
Lakse houding
Daarnaast moet Nederland zijn verantwoordelijkheid nemen voor de enorme hoeveelheid aan beelden van kindermisbruik, die gehost worden in de gigantische datacenters op onze bodem. Bij de Britse Internet Watch Foundation (IWF) verbazen ze zich over de lakse houding van Nederland tegenover online kindermisbruik. In Nederland duurt het langer voor misbruikbeelden verwijderd worden en vereist het meer bewijslast dan in landen zoals het Verenigd Koninkrijk, waar een zero-tolerancebeleid geldt. Daar kan een organisatie als IWF providers snel dwingen tot verwijdering.
Nederland kan kiezen: blijven we de slechtste leerling van de klas? Of worden we juist een voortrekker in de bescherming van kinderen tegen misbruik voor livestreams? Politieke moed is nodig. Laat Nederland pleiten voor sterke Europese wetgeving, veilige technologie en een krachtig optreden tegen malafide hostingproviders.
Dit artikel werd eerder gepubliceerd in De Volkskrant van 7 juli.